Product Tag: බෞද්ධ සංස්කෘතික මධ්‍යස්ථානය

බෞද්ධ සංස්කෘතික මධ්‍යස්ථානය

Showing all 60 results

Show:

යථාර්ථය විමුක්තිය සහ බුදු දහම

Highlights:

බුදු දහම ලොව පහළ වන විට ආගම් 62 ක් භාරතයෙහි පැවැති බව ත්‍රිපිටකයෙහි සඳහන් වෙයි. බෞද්ධ මතය අනුව මේ සියල්ල මිථ්‍යා දෘෂ්ටීන් ය. බෞද්ධ විග්‍රහය අනුව ඒ සියල්ල ශාස්වත, උච්ඡේද වශයෙන් අන්තවාදී ඉගැන්වීම් නිසා ඒ කිසිවකින් සත්‍යය හෙළිවන්නේ ද නැත. ඒවා සසර දිගු කරන ඉගැන්වීම් මිස, සසර කෙටි කරන මග පෙන්වීම් නොවේ.

යථාර්ථය විමුක්තිය සහ බුදු දහම – මූලික වශයෙන් වඩාත් පැරණි යැයි පිළිගැනෙන පාළි සූත‍්‍ර දේශනා මෙන්ම තදනුබද්ධ අට්ඨකථාවන් ද ප‍්‍රාමාණික විද්වතුන් විසින් ලියා පළකොට ඇති ද්විතීයික මූලාශ‍්‍රය ද ඇසුරුකොට විවිධ මාතෘකා යටතේ සම්පාදනය කරන ලද මූලික බෞද්ධ ඉගැන්වීම් පිළිබද ශාස්ත‍්‍රීය ලිපි කිහිපයක් මෙහි සංග‍්‍රහ කොට ඇත.

බුදු හාමුදුරුවන්ගේ උපමා කතා 1

Highlights:

බුදු රජාණන් වහන්සේ දහම් කරුණු පැහැදිලි කිරීම සඳහා උපමා කතා යොදාගත් අවස්ථා බහුල ය. එබඳු උපමා කතා රාශියක් පූජ්‍ය පොරවගම ඤාණසිරි හිමියෝ “ත්‍රිපිටක සාහිත්‍ය‍යෙන් බුදු හාමුදුරුවන්ගේ උපමා කතා 1” කෘතියෙන් ඉදිරිපත් කර ඇත.

තුන්පනෙන් ඇමරිකාවට

Highlights:
“තුම්පනෙන් ඇමරිකාවට” බටහිර වර්ජිනියාහි භාවනා සමිතියේ නිර්මාතෘ පූජනීය ආචාර්ය හේනේපොළ ගුණරත්නාභිධාන ඇමරිකාවේ සහ කැනඩාවේ ප්‍රධාන සංඝනායක ස්වාමීන්ද්‍රයන් වහන්සේගේ ජීවිත කතාවයි. මේ ස්වයං ලිඛිත චරිතාපදානය උන්වන්සේගේ සිය ජීවිතයේ පුරසාරම් කියමින් අත්තුක්කංසනයෙහි යෙදීමට යොදා ගන්නා ලද්දක් නොවේ. හුදෙක් කර්මයේ හැටි මෙයයි එළිදැක්වීම පිණිස ලියන ලද්දකි. ඒ බව පොතේ මුලත් අගත් සදහන් වෙයි. ඒ අනුව වසර හැත්තෑපහක ජීවිත කාලය තුළ තමන් කළ දේ, ලැබූ පලවිපාක, අත්දුටු දුක් දොම්නස්, වදවේදනා, තර්ජනගර්ජන, බියසන්ත්‍රාස, දිළිදු දුප්පත්කම් පැකිළීමෙන්, වසං කිරීමෙන් තොරව අනාවරණය කොට තිබේ. එමගින් උන්වහන්සේගේ නිරහංකාර නිහතමානි බවත් අභිප්‍රායත් මැනවින් ප්‍රකට වෙයි. බෝසත් සිරිතේ මිහිරි පැති මෙන්ම අමිහිරි පැතිත් නොසගවා ඉදිරිපත් කොට කර්මයේ ස්වරූපය දක්වා පශ්චිම ජනතාව තුළ පහන් සංවේගය දැනවීමේ අදහසින් ජාතක කතා නිර්මාණය කළ පෞරාණික බෞද්ධ ආචාර්‍යවරයන්ගේ මග ගනිමින් ආචාර්ය ගුණරතන නායක ස්වාමීන්ද්‍රයන් වහන්සේ සිය ජීවිත කතාව ගෙනහැර දක්වා ඇති බව කිව යුතුය.

ත්‍රිවිධ රත්නයෙහි සූවිසි මහා ගුණ

Highlights:

බුද්ධ රත්නය ධර්ම රත්නය සංඝරත්නය යන මේ වස්තු තුන බෞද්ධයන්ගේ අත්‍යුත්තම ප්‍රතිෂ්ඨා තුන ය. ඒ රත්න තුන තමාගේ උතුම් පිහිට ලෙස පිළිගන්නා තැනැත්තේ බෞද්ධ නම් වේ. සරණ යාමය යි කියනුයේ ඒ පිළිගැනීමට ය. රත්නත්‍රයේ එක ගුණයකුදු නො දැන නමින් පමණක් රත්නත්‍රය දැන සිටින බෞද්ධයා නමින් පමණක් බෞද්ධයෙකි. නියම බෞද්ධයකු වන්නට නම් තරමක්වත් රත්නත්‍රයේ ගුණ දැන රත්නත්‍රය හැඳින ගත යුතු ය. පෘථග්ජන පුද්ගලයකුට තබා ආර්‍ය්‍ය පුද්ගලයකුට ද සම්පූර්ණයෙන් තෙරුවන් ගුණ දත නො හැකිය. එහෙත් සකල බෞද්ධයන් විසින් ම තරමකින්වත් තෙරුවන් ගුණ දැන සිටිය යුතු ය. තෙරුවන් ගුණ දන්නා පමණට ඒ ඒ පුද්ගලයාගේ බෞද්ධත්වය උසස් ය.

පිරුවානා පොත් වහන්සේ

Highlights:

සෑම විහාරස්ථානයකම තිබිය යුතු අත්‍යවශ්‍ය වටිනා ධර්ම ග්‍රන්ථයක් ලෙස පිරුවානා පොත් වහන්සේ සලකනු ලබන අතර, “පිරුවානා” කියන සිංහල වචනය ගොඩනැඟී ඇත්තේ ‘පරිවහන’ කියන පාලි වචනයෙනුයි. පරිවහනය යනු කටපාඩම් කිරීමයි. කටපාඩම් කළ යුතු සූත්‍ර සමූහයකින් සැදුම් ලත් නිසාම මෙම ග්‍රන්ථය පිරුවානා පොත් වහන්සේ ලෙස හඳුන්වනවා.

මෙම පිරුවානා පොත් වහන්සේ

  • ඝන කඩදාසියකින් නිර්මාණය කර ඇති අතර, අවුරුදු සිය ගණනක් පිරිසිදුව ආරක්ෂාකර තබා ගැනීමට සෑම පිටුවක්ම ලැමිනේට් කර ඇත.
  • පොත් කම්බය ( පිටකවරය ) කැටයම් සහිතව ලීයෙන් නිමවා ඇත.
  • පිරිවෙන් අධ්‍යාපනය ලබන සියලුම භික්ෂූන් වහන්සේලා සඳහා පුජා කිරීමට සුදුසු වටිනා ග්‍රන්ථයකි.

දහම් දැනුම

Highlights:

දහම් පාසල් දරුවන්ගේ පාඩම් ආශ්‍රිත කරුණු මතක තබා ගැනීමට අත්වැලක් සපයන ප්‍රශ්නාවලියක් ලෙස සකසා ඇත. දහම්පාසල් දරුවන් ලෙස ඔබ මෙම කරුණු මතක තබා ගැනීමට මෙන්ම ප්‍රායෝගිකව ඔබේ ජිවිතයට ගලපා ගැනීමටද පුරුදුවන්න.එමගින් ඔබහට ගුණ නැණ සපිරි යහපත් දරුවෙකු වීමට ඔබට හැකි වනු ඇත.

අට්ඨකතා සාහිත්‍යය හා අටුවා රසකතා

Highlights:
ගිරිකණ්ඩ විහාරයට නොදුරු වත්තකාලක ගමේ සැදැහැවත් යුවලක් පුන් පොහෝ දිනක බණ ඇසීම සදහා දියණිය නිවසෙහි රඳවා විහාරයට ගියහ. මව්පියන් බැහැර ගියපසු ගෙමිදුලට බට තරුණියට ගිරිකණ්ඩයෙහි කඳුමුදුනේ සඳ එළියෙන් බබළන චෛත්‍යය පෙනිණ. පහන් එළියෙන්ද දිදුලන සෑය වටා ප්‍රදක්ෂිණා කරන සිව් පිරිසද දිස්විණ. “මෙවැනි පොහෝදාක චෛත්‍යයක් ළගට පැමිණ මල් පහන් පුදා බණ අසන්නට ලැබේනම් එය භාගය්‍යයකි” යි සිතන ඇයට උද්වේග ප්‍රීතිය උපනි. ඒ ප්‍රීතිවේගයෙන්ම අහසට නැගුණු ඕ තොමෝ දෙමාපියන් එහි පැමිණීමට පෙරාතුවම සෑ මළුවට පැමිණියාය. පිරිස මැද බණ අසමින් සිටියාය. දෙමාපියෝ ඇය, කොයි වෙලේ ආවෙහිදැ’යි විචාළාහ. “මම අහසින් ආවෙම්” ඇය කීවාය. 

-අට්ඨකථා සාහිත්‍ය‍ය හා අටුවා රසකතා-

මිනිස් ජීවිතය සහ ගැටළු

Highlights:
ලොව හැම තැනම ගැටළු, අසහනය, වෛරය, ක්‍රෝධය, ආත්මාර්ථකාමීත්වය ඉතා සීඝ්‍රයෙන් පැතිරී ගොස් මිනිසා තුල පවතින ගුණ ධර්ම වනසා දමන ස්වභාවයකට පත් වී ඇත. මිනිසාට සහනය, සතුට, සාමය අවශ්‍ය වුණු මෙවන් යුගයක් මිනිස් ඉතිහාසයේ මින් පෙර නොවූ විරූ බඳුයි. විවිධාකාර විෂමතා හා ගැටළු නිසා උත්ගත වන අසහනය, බිය, තණ්හාව සමාජයට අහිතකර ලෙස බලපාන අතර මිනිසුන්ව කායික මානසික රෝගීන් බවට ද පත් කරයි. එනිසා මෙම ගැටළුන්ගෙන් මිදී එදිනෙදා ජීවිතයේ දී පැන  නගින නොයෙකුත් ප්‍රශ්න පිළිබඳව බෞද්ධ දෘෂ්ඨිකෝණයෙන් කෙරෙන ඉතා හරවත් වූ විග්‍රහයක් මෙයින් දක්වයි.

 

පිරුවානා පොත් වහන්සේ

Highlights:

‘අන්තරාය වළක්වන හෙයින්ද, සියලු අන්දමේ ආපදාවලින්, ව්‍යසනවලින් ආරක්ෂාව සලසන හෙයින්ද, එහි ඇත්තා වූ මහානුභාවය කරණකොට හාත්පසින් එන ව්‍යසන හා ආපදාවලින් සත්වයා ආරක්ෂා කරන හෙයින් පිරිත නම් වේ. පිරිතක් තුළින් පුද්ගලයාට අවශ්‍ය කායික, මානසික ශාන්තිය ආරක්ෂාව උදාකරනවා වගේම රෝගවලින් සුවපත් කිරීමේ පසුබිමද නිර්මාණය කරන්නේය.

සිංහල රචනය හා සාහිත්‍ය රසාස්වාදය

Highlights:

ප්‍රාචීන පණ්ඩිත ප්‍රාරම්භ විභාගයේ සිංහල විෂය නිර්දේශය යටතේ ආශ්‍රිත ග්‍රන්ථයක් වශයෙන් නිර්දේශ කර ඇති මෙම ග්‍රන්ථය අ.පො.ස. සාමාන්‍ය පෙළ – උසස් පෙළ සිංහල භාෂා සාහිත්‍ය විෂයයන් හදාරන්නන්ට ද බොහෝ සෙයින් ප්‍රයෝජනවත් වේ.

ආධුනික ලේඛකයන්ට මෙන්ම මාධ්‍යවේදින්ට ද මෙම පොත පරිශීලනය කිරීමෙන් බස නිවැරදිව හැසිර වීමට හා නිවැරදිව වියරණ විධි අනුගමනය කිරීමට ද ශක්තිය ලැබෙනු ඇත.

පිරිවෙන්වල උගන්නා ශිෂ්‍යයන් විසින් ද පරිශීලනය කළයුතු ග්‍රන්ථයකි.

උක්ත අනුක්ත, විභක්ති භේද, සමාන වචන, විරුද්ධ පද, රස, අලංකාර ආදී ගතයුතු හා උගැන්විය යුතු කරුණු රැසක් මෙම අගනා ග්‍රන්ථයේ අඩංගු වේ.

සප්තාර්ය පුද්ගලයෝ

Highlights:

” සද්ධාව, සීලය, ලැජ්ජාව, භය, ශ්‍රැතිය, පරිත්‍යාගය, ප්‍රඥාව යන මේවා සප්ත ආර්ය ධනය නම් වේ.”

ධනය යන වචනය ඇසූ සැණින් ම අප මතකයට නැගෙනුයේ මිල මුදල් හා ඒවා භාවිතයෙන් ලබාගන්නා නිවාස, ඉඩකඩම්, යාන වාහන ආදී දේ පිළිබඳවයි. ලෞකික හෙවත් මෙලොව ජීවිතයට පමණක් අයත් වන මේ සියල්ල තාවකාලික ය.

දෙව්ලොවට මග කියන කතන්දර

Highlights:

දෙව්ලොවට මගකියන කතන්දර විමානවස්තු ප්‍රකරණය ඇසුරෙන්

විමානවත්තු පාලියෙහි දෙවියන් සම්බන්ද කතා සංග්‍රහ වී ඇත. දාන ශීල භාවනාදී කුසල කර්මයන් දියුණු කරන ලද අය දිව්‍ය ලෝකයන්හි උපදී. ඒ අය පෙර සිදු කරන ලද පින්කම් කවරේ දැයි මෙහි ඇති කතාවස්තුන්ගෙන් ඉතා සරලව පැහැදිලි කර දෙනු ලබයි.

සංඥා

Highlights:

සාමාන්‍ය ජනයා විසින් ආත්ම වශයෙන් ගනු ලබන නාම රූප ධර්මයන් අතුරෙන් මේ සංඥාව ඉතා මහත් කොට උසස් කොට ගන්නා දෙයකි. එබැවින් ලෝකයෙහි ‘මෝඩයෝය’ කියා මඳ සංඥා ඇතියවුන් පහත් කොට ද – ‘දැනුමැත්තෝ ය, උගත්තුය, පණ්ඩිතයෝ ය’ කියා බොහෝ සංඥා ඇතියවුන් උසස් කොට ද සලකති. සංඥා දියුණු කර ගැනීම පිණිස බොහෝ දුක් ගනිති. බොහෝ කල් වෙහෙසෙති. බොහෝ ධනය වියදම් කරති. උගෙනීමය යි කියනු ලබනුයේ සංඥා දියුණු කිරීමට ය

සදහම් දෙසීම හෙවත් බුදු බණ කියන හැටි

Highlights:

බුදුරජාණන් වහන්සේ ධර්ම දේශනා කරන විට අංග අටකින් යුත් උතුම් හඬක් (අෂ්ටාංග සමන්විත බ්‍රහ්ම ස්වරයක්) නිකුත් වූ බව කියනු ලැබේ. 1. මැනවින් ශබ්ද නිකුත් වීම (විස්සට්ඨ) 2. මිහිරි බව (මඤ්ජු) 3. සවන් දෙන්නාට වහා අවබෝධ වීම (විඤ්ඤෙය්‍ය) /4. සවන් දීමේ රුචිය වර්ධනය වීම (සවනීය) 5. පැතිර යන හඬක් ඇතිවීම (විසාරිණී) 6. බින්දුව සහ අනුනාසික අකුරු මැනවින් භාවිත වීම (බින්දු) 7. ගැඹුරු හඬක් ඇතිවීම (ගම්භීර) 8. අවසානයේ සිහින් සිනිඳු හඬක් පැතිරයාම (නින්නාද)යනු ඒ අෂ්ටාංග සමන්විත බ්‍රහ්ම ස්වරයයි. මේ කරුණු අට පහසුවෙන් මතක තබා ගැනීමට පුරාණාචාර්යවරුන් ගාථාවකට නඟා ඇත්තේ මෙසේ ය.

විස්සට්ඨ – මඤ්ජු – විඤ්ඤෙය්‍යා
සවනීයා විසාරිණෝ
බින්දු – ගම්භීර – නින්නාදි
ත්වෙචමට්ඨඩ්ගිකෝ සරෝ

භාවනා

Highlights:

භාවනාව තුළින් ඔබේ මිනිස් ජීවිතය වඩාත්ම සුවපත් කරන අතර වඩාත්ම අර්ථවත් කරයි. භාවනා කිරීම කියන්නේ ඔබේ සිත දියුණු කරගන්නා සුවිශේෂී ක‍්‍රමයකටයි. සිත දියුණු කරගන්නා ක‍්‍රමය භාවනාව යනුවෙන් හඳුන්වයි.

අනාගතවංශය හෙවත් මෙතේ බුදුසිරිත

Highlights:

ශ්‍රී ලංකා සාහිත්‍යයෙහි වංශකථාවන්ට ලැබෙන්නේ අද්විතීය ස්ථානයකි. මේ වංශකථා සාහිත්‍යයට පාළි භාෂාවෙන් මෙන්ම සිංහල භාෂාවෙන් ද ලියැවුණු කෘතීන් රැසක් ඇතුළත්ය. විෂය ක්ෂේත්‍රය අනුව වර්ග කළහොත් මේ වංශකථා හා ඓතිහාසික වංශකථා හා ආගමික වංශකථා වශයෙන් පුළුල් ලෙස දෙකොටසකට බෙදා දැක්විය හැකිය. ඓතිහාසික වංශකථා ඇසුරෙන් දීපවංස හා මහාවංස යන ග්‍රන්ථ දෙක ශ්‍රී ලංකා ද්වීපයේත්, ජාතියේත්, එමෙන්ම බුදුදහමේත් වංශකථාව ප්‍රාමාණික ලෙස විස්තර කරන ඉතා අගනා කෘතීන් වශයෙන් ඉතිහාසඥයින්ගේ ප්‍රශංසාවට ලක්ව ඇත.

පහසුවෙන් සිහිය වඩන මග

Highlights:

මෙම කෘතියෙ කතුවර හේනේපොල ගුණරතන හිමියන් විසින් රචනා කර ඇති පැහැදිලි ගුණය ලෝකයේ ඕනෑම ආගමික සමාජීය පසුබිමක් ඇති පුද්ගලයෙකු කියවා බැලීමට දිගු කරයි.

අද ලෝකයේ ජනප්‍රිය විෂය මාතෘකාවක් බවට පත්ව තිබෙන ” කරුණාව පැතිරවීම” පිළිබඳව නව පරිච්ජේදයක් ඇතුළත්‍ ය. මෙම ග්‍රන්ථයම භාවනාවක් වැනිය. අප හිතනවාටත් වඩා ඉතාම සරලය.

කඨින විනිච්ජය

Highlights:

කඨින පූණ්‍ය කර්මයක් මෙන්ම භික්ෂු ජීවිතයට අදාළ ඉතා වැදගත් විනය කර්මයකි.

පරාභව සූත්‍රය සහ වසල සූත්‍රය

Highlights:

සකල ජන හිත සදහම් අමාවෙන් සැනසූ අප තිලෝගුරු සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේ පුද්ගලයන්ගේ පිරිහීමට හා දියුණුවට හේතුවන කරුණු රාශියක් සූත්‍ර කීපයකින් දේශනා කළ සේක. එයින් පරාභව සූත්‍රය ප්‍රධානවන අතර එහි පරාභව කරුණු දොළසක් දේශනා කොට ඇත.

ශ්‍රී ලංකාවේ 2500 වසරක සංක්ෂිප්ත ශාසනික ඉතිහාසය

Highlights:
ලංකාවේ ශාසනික ඉතිහාසය ඉගෙනීමට මූලාශ්‍රය වන මහාවංශය, දීපවංශය, පූජාවලිය, රාජාවලිය වැනි පැරණි සම්භාව්‍ය කෘති ද, වත්මන් යුගයේ ශ්‍රේෂ්ඨ උගතුන් විසින් විවිධ භාෂාවන්ගෙන් ලියන ලද වංශකථා ග්‍රන්ථ බොහෝ ගණනක් ඇති නමුත් එම සියලුම ග්‍රන්ථ සපයා ගැනීමට හෝ කියවීමට තරම් ශක්තියක් හෝ විවේකයක් බොහෝ ආධුනිකයන්ට නැත. එම නිසා ශාසන ඉතිහාසය පිළිබදව දැන ගත යුතු සියලු කරුණු සංෂිප්තව එක් කෘතියක් කියවා දැන ගැනීමට අවස්ථාවක් සැලසීම අපගේ මුලික අභිප්‍රාය විය. මෙහි එන අනුමාතෘකා සහිත පටුන හා අග ඇති සුචිය පරික්ෂාවෙන් කියවන කෙනෙකුට මෙම කෘතියට ඇතුළත් කොට ඇති විෂය පථය කොතරම් පුළුල් ද යන්න මනාව වැටහෙනු ඇතැයි සිතමි. මෙහි එන කරුණු වැඩි දුරටත් අධ්‍ය‍යනය කරන්නට අවශ්‍ය අයකුට පොතෙහි එකී පිටුවල අධෝලිපිවල සදහන් මූලාශ්‍රවලින් එය පහසුවෙන් ඉටු කර ගැනීමට අවස්ථාව සලසා ඇත.

දකුණු ඉන්දියාවේ බෞද්ධ ඉතිහාසය

Highlights:
දකුණු ඉන්දියාවේ බෞද්ධ ඉතිහාසය හා බෞද්ධ සංස්කෘතිය ගැන දැනගැනීමත්, ඒ කරුණු සෙවීමත් ලාංකික බෞද්ධයන් වූ අපට බෙහෙවින් ප්‍රයෝජනවත් ය. ඉතිහාසය අතින් ද එය ඉතා වැදගත් ය. ලංකාව හා දකුණු ඉන්දියාව අතර පැවති ආගමික සම්බන්ධය ද මෙයින් මොනවට පැහැදිලි කරයි. එබැවින්, දකුණු ඉන්දියාවේ බෞද්ධ ඉතිහාසය යනු ලංකාවේ බෞද්ධ ඉතිහාසයේ ම ශාඛාවක් ය යන්න මේ පොත කියවන – පාඨකයාට වැටහෙනු නොඅනුමාන ය.

හේතුඵල ධර්ම විවරණය

Highlights:
ලෝවැසි සත්වයාගේ සංසාරික ගමනෙහි ඇති හේතුඵල දහම විවරණය කරන්නාවූ පටිච්චසමුප්පාද දේශනාව ඇසුරු කරගනිමින් විධිමත්ව හා සරලව ධර්මානුකූලව පැහැදිලි කිරීම ‘හේතුඵල ධර්ම විවරණය’ නම් කෘතිය මගින් සිදු කරනු ලබයි.

පටිච්චසමුප්පාදය පිළිබඳ යම් විධිමත් අවබෝධයක් හා දැනුමක් අවැසි ගිහි පැවිදි සියල්ලන් හටම මෙම කෘතිය පරිහරණය කළ හැක.

පංච මහා වාද

Highlights:
“1818 උඩරට කැරැල්ල අමානුෂික ලෙස මැඩ පැවැත්වීමෙන් පසුව ඉංග්‍රීසි ආණ්ඩුවට විරුද්ධව නැගී සිටීමට තරම් මානසික තත්වයක් සිංහල බෞද්ධයන්ට නොවීය.එහෙත් ඉංග්‍රීසි ආණ්ඩුවේ රැකවරණය ලද මිෂනාරි ව්‍යාපාරය සමඟ ගැටීමට නාගරික ප්‍රදේශවල සිංහල ගිහිපැවිදි බෞද්ධයෝ බියගුළු නොවූහ.බෞද්ධයන්ට බෞද්ධයන් වශයෙන් පෙනී සිටීමට නොහැකි යුගයක වදනිසුරු මොහොට්ටුවත්තේ ගුණානන්ද හිමියන් ප්‍රධාන හිමිවරු ආගමික අරගලයක් දියත් කළහ.කඩතොලු සහිත වුවද අද පවත්නා තත්ත්වයට සුගත සාසනයක් කහ සිවුරත් බැබළෙන්නේ ඒ ගුණානන්ද හාමුදුරුවන්ගේ අප්‍රතිහත ධෛර්යයට පින්සිදුවන්නටය.මොහොට්ටිවත්තේ ගුණානන්ද හාමුදුරුවන්ගේ වාදීභසිංහ බව මෙම පංච මහා වාදයේ එන පරවාදී මත ඛණ්ඩනය කිරීමේ තර්ක විතර්ක උදාහරණ මගින් පැහැදිලි වේ.

බද්දේගම වාදය,උදන්විට වාදය,ගම්පල වාදය,පාණදුරේ වාදය,ඌරුගොඩ වත්ත වාදය යන පංච මහා වාදයන් මෙම කෘතියේ අන්තර්ගත වේ.”

 

අටමහ පිංකම්

Highlights:

සිංහල බෞද්ධ සම්ප්‍රදායේ අට වැදෑරුම් මහ පින්කම්

  • කඨින චීවර පූජාව
  • අටපිරිකර පූජාව
  • ආවාස දාන පූජාව
  • බුද්ධ ප්‍රමුඛ සාංඝික දානය
  • ධර්ම ලේඛනය
  • ඛෙත්ත දානය
  • පටිමාකරණය හෙවත් පිළිම කරවීම
  • සංඝයා උදෙසා වච්ච කුටි කරවීම

ත්‍රිපිටක සූචිය

Highlights:

තුන් පිටකයේ ඇතුළත් සූත්‍ර – ගාථා ශික්ෂාපදාදියේ නාමාවලියකි.

මෙය මුලසිට අග දක්වා කියවීම සඳහා සකස් කරන පද කෘතියක් නොවේ. ත්‍රිපිටකය හැදෑරීමට මාර්ගෝපදේශයක් හෙවත් අත්වැලක් වශයෙන් සකස් කරන ලද්දකි.

ගැටපද විවරණ සහිත උම්මග්ග ජාතකය

Highlights:

තිලෝගුරු සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේ සසර සැරිසරන අවධියේ මහා නැණවතකු වශයෙන් ගෙවූ චරිතය විස්තර කරන පොත උම්මග්ග ජාතකයි. මෙය පන්සිය පනස් ජාතක පොතෙහි ඇති දීර්ඝතම ජාතක කතාව ද වෙයි. අප මහා බෝධිසත්වයන් වහන්සේ මෙසමයෙහි මහෞෂධ නම් වූහ. වේදේහ- චූලනි- කේවට්ට ආදීන්ගේ චරිත ප්‍රධාන වශයෙන් එහි නිරූපණය වන්නේය.

බුදුන් වහන්සේ විශ්වය පැහැදිලි කළ ආකාරය

Highlights:

බුදුන් වහන්සේ මෙසේ දේශනා කර ඇත. “තමා බේරා ගත හැක්කේ තමාට පමණය. වෙන කිසිවෙකුටත් එය කළ නොහැක. තමා තමාවම මනාව හික්මවා ගැනීමෙන් තමාගේම ගැලවුම් කාරයා බවට පත්වේ. බුදුන් වහන්සේට කළ හැක්කේ මාර්ගය පෙන්වා දීමට පමණය.”

බැති සිතින් දන් දෙමු (නිර්මාංශ දානයකට මග)

Highlights:

දීම නම් තමන් සතු දෙයක අයිතිය අත්හැරීමය. දීම ඉතා දුෂ්කර වූත්, දුලබ වූත්, උතුම් වූත්, බුද්ධිමත් වූත් ක්‍රියාවකි.

මෙම කෘතියේ දානයක් පිරිනමන පිළිවෙළ සහ අදාළ දානය සඳහා සකස් කරනු ලබන ව්‍යංජන වර්ග සකස් කර ගන්නා ආකාරය සඳහන්වේ.

අභිධර්මචන්ද්‍රිකාව (සම්පූර්ණ පොත)

Highlights:
අභිධර්මය උගෙනීමට, භාවිතා කිරීමට විශාල පිරිසක් උනන්දුවක් දක්වන මේ යුගයේ එසේ අභිධර්මය උගන්වන අයට අත්පොතක් වශයෙන් පාවිච්චි කිරීමට මෙය ඉතාම යහපත්ය. ගැඹුරු ධර්මයක් වන අභිධර්මය කුඩා ළමයාගේ පටන් වැඩිහිටියා දක්වා සෑම තරාතිරමේ අයෙකුටම පහසුවෙන් සිතට වේදනාවක් නැතිව උගැන්වීමට ලියන ලද පොත අභිධර්ම චන්ද්‍රිකාව යි. පිරිවෙන් ප්‍රාචීන, මධ්‍යම, ප්‍රා.අවසන් හා අභිධර්මාචාර්‍ය විභාගයට අභිධර්මය උගන්වීමට භාවිතා කිරීමට මෙය ඉතා සුදුසු වේ.

රෝග නිවාරණයට බුදු දහම

Highlights:

රෝග නිවාරණය සම්බන්ධයෙන් ප්‍රතිකාර වැදගත් වන්නා සේම ආහාර, විහරණ වල වැදගත්කම මෙයින් පෙන්වා දී තිබේ. මෙම ග්‍රන්ථයෙහි, රෝග වලක්වා ගැනීම සඳහා පංචශීල ප්‍රතිපදාවේ වැදගත්කම, පරිසර සං‍රක්ෂණයෙහි වැදගත්කම හා ආහාර රටාවෙහි වැදගත්කම යනාදී කායික හා වාචසික චරණයෙහි නිවැරදි භාවය පෙන්වා දෙයි.

දීපවංසය

Highlights:

දීපවංසය ශ්‍රී ලංකාවේ පැරණිතම වංශකථාව ලෙස පිළිගැනේ. දීපවංසය විශිෂ්ට කෘතියක් බව බොහෝ විද්වතුන්ගේ පිළිගැනීම ය. පර්යේෂකයන්ට අවශ්‍ය කරුණු ගැන සැලකීමේ දී එය මහාවංශයට වඩා වැදගත් බවත්, මිථ්‍යා කථා අඩුවෙන් ඇති බවත් සඳහන් කළ හැකි ය.

දීපවංසය

Highlights:

දීපවංසය ශ්‍රී ලංකාවේ පැරණිතම වංශකථාව ලෙස පිළිගැනේ. දීපවංසය විශිෂ්ට කෘතියක් බව බොහෝ විද්වතුන්ගේ පිළිගැනීම ය. පර්යේෂකයන්ට අවශ්‍ය කරුණු ගැන සැලකීමේ දී එය මහාවංශයට වඩා වැදගත් බවත්, මිථ්‍යා කථා අඩුවෙන් ඇති බවත් සඳහන් කළ හැකි ය.

පොකුරු සංඛ්‍යා

Highlights:

මෙහි ඇතුළත් වන්නේ සාමාන්‍ය භාවිතයේ දී හමුවන පොකුරු සංඛ්‍යා පදයි. සියලු ම සමුහවාචී සංඛ්‍යා හෙවත් පොකුරු පද එක් රැස්කළහොත් එය පිටුදහස් ගණනකින් යුක්ත අතිවිශාල කෘතියක් වනු ඇත.

 

බුද්ධ කාලීන සංඝ සමාජය

Highlights:

මෙම ග්‍රන්ථය ප්‍රධාන වශයෙන් කොටස් දෙකකින් යුක්තවෙයි. පළමුවන කොටසින් එදා දඹදිව පැවැති ආගමික පසුබිමත්, විමුක්ති ගවේශකයන්ගේ පහළවීමත්, සංඝ සමාජයේ ආරම්භය හා ව්‍යාප්තියත්, වරින්වර සංඝ සමාජයේ ඇතිවු වෙනස්කම් පිළිබඳවත් කරුණු විස්තර වෙයි. දෙවන කොටසින් පාලි ත්‍රිපිටක ග්‍රන්ථවල සඳහන්ව ඇති තෙරවරුන්ගේ ජීවිත කථා අටුවා විස්තර සහිතව ඉදිරිපත් කොට ඇත.

සද්ධර්මාලංකාරය

Highlights:

පොළොන්නරු සමයේ වැඩී වර්ධනය වී දඹදෙණි සමයේ දී වඩාත් ව්‍යාප්ත වූ සිංහල බණ කථා සාහිත්‍යයට ගම්පොළ සමයේ දී එක් වූ තවත් මහ බණ කථා පොතක් නම් සද්ධර්මාලංකාරය යි. මෙය පාලි බසින් පැවැති බණ දහම් සිංහලට නැඟීමේ තවත් විශාල ඉදිරි පියවරකි. කුරුණෑගල සමය වනවිට පන්සිය පනස් ජාතකය ද සම්පූර්ණයෙන් සිංහලට නැගී තිබීම නිසා තවත් විවිධ කෘති උදෙසා පඬිවරු උත්සුක වී ඇත්තාහ. ඊට නිදසුනක් සේ දැකිය හැකි සද්ධර්මාලංකාරය කථා පුවත් රැසකින් යුක්ත කථා සංග්‍රහයකි.

පංසුකූල බණ

Highlights:

කිසිවෙකු මියගිය විට ඔහු වෙනුවෙන් සිදුකෙරෙන චිරාගත බෞද්ධාගමික චාරිත්‍රවිධි සමුහයක් වෙයි. අද දවසේ ‘සංසුකූලය’ යන නමින් හැඳින්වෙන්නේ ඒ චාරිත්‍ර සමූහයයි. බොහෝ විට මෙම වචනය පොදු ජනයා අතර ව්‍යවහාරයට පැමිණ ඇත්තේ ‘පංසුකූල’ යනුවෙනි. එම වචනය මෙම ග්‍රන්ථයෙහි ‘පංසුකූල’යනුවෙන් ගෙන ඇත්තේ පාලි සම්ප්‍රදායට මුල්තැන දෙමිනි. ‘පංසු’ යන පාලි වචනයෙහි මූලික වශයෙන් ‘පස්,දුවිලි’ යන කෝෂාර්ථයන් ගැබ්ව ඇත. ‘පංසුකූල’ යන්න දුවිලි ගොඩ/කුණු ගොඩ යන අර්ථ දනවයි. ‘පංසුකූල චීවර’ යැයි කී විට එහි අපේක්ෂිත අර්ථය වන්නේ පස් ගොඩකින්,කුණු ගොඩකින් හෝ ඊට සමාන තැනකින් සොයාගත් වස්ත්‍රයකින් සකසා ගත් චීවරය යන්නයි.

ධනිය ගෝපාල සුත්‍ර කාව්‍යය

Highlights:

මෙය සුත්ත නිපාතයේ සඳහන් රමණීය සුත්‍ර දේශනාවකි. ගව පට්ටි හිමියෙකු වූ ධනිය, ධනවත් අයෙකි. මෙ දින ඔහු තම ගවයින්ට තණ කවා පි‍යාදර බිරිඳ සහ දරුවන් සමග මහී ගං තීරයේ තාවකාලික ව නැවතී සිටියහ. ඒ රාත්‍රියේ මහා වැහි වළාකුළු අහස් කුස නැංවෙන අයුරු බලා සිටි හේ ප්‍රීතියට පත්විය. මහා වැසි වසින්නැයි වළාවන්ට හඬනගා කියන්නට විය. සැවැත්නුවර දෙව්රම් වෙහෙරේ වැඩ සිටි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ බොහෝ දුර සිට මේ සිදුවීම දිවැසින් දුටු සේක. තමන් වහන්සේ නො වැඩියහොත් මහ රෑ වසින වැස්සෙන් ගඟ උතුරා ගලා ගොස් ඇතිවන භයානක ගං වතුරකට මේ සියලු දෙනා ගොදුරු වන බව දුටු සේක.

භික්ෂුවගේ උරුමය හා කාර්ය භාරය

Highlights:

මහා සංඝරත්නය නිතර නිතර නිබඳව නිරන්තරව පුළුවන් හැම විටම එක්රැස් වෙනවා නම්, එක්රැස්වීම බහුල වශයෙන් සිදුවෙනවා නම් “වුද්ධියෙව” ඒකාන්තයෙන් අභිවෘද්ධියක්ම වන්නේය. “නො පරිහාණි” පිරිහීමක් නො වන්නේය. ඉතාම වැදගත් අවවාදයක් බුදුන් වහන්සේ වදාළේ.

ආටානාටිය සූත්‍රය

Highlights:

අමනුෂ්‍ය උවදුරු වළකන අමනුෂ්‍ය, භූත, යක්ෂ දෝෂ වූප සමනය කරන දේශනාවකි. ආටානාටිය සූත්‍රය, මෙය පිරිත් පොත් තුළ හමාර දෙකක් ලෙස යෙදී ඇත. තිස්පැයේ දේශනාවකදී සෙත්පිරිත් දේශනාවට පෙර අලුයම 3 සිට 5.30 දක්වා දේශනාවන්නේ මෙම දේශනාවයි.

සූත්‍රය අවස්ථා දෙකකදී සජ්ඣායනා වේ. එනම් සතරවරම් දෙවිවරු පළමුකොට බුදුරදුන්ට ඉදිරිපත් කිරීමත්, එය උන්වහන්සේ අනුමත කර නැවත දේශනා කිරීමත් වශයෙනි.

සංක්ෂිප්ත ලෝක බෞද්ධ සංස්කෘතිය

Highlights:
  1. සංස්කෘතිය
  2. බුද්ධාගමයේ ආරම්භය
  3. බුදුන් වහන්සේගේ පණිවුඩය
  4. බෞද්ධ සංස්කෘතියේ ව්‍යාප්තිය
  5. දඹදිව බෞද්ධ සංස්කෘතිය
  6. සිංහල බෞද්ධ සංස්කෘතිය
  7. පකිස්තානය
  8. බුරුමය
  9. තායිලන්තය
  10. ඉන්දුනීසියාව
  11. මධ්‍ය ආසියාව
  12. තිබ්බතය
  13. චීනය
  14. ජපානය

රතන සූත්‍ර වර්ණනාව

Highlights:

අතීතයේ විසල් පුර දැඩි ආහාර හිඟවීම ආදී උවදුරු ඇතිවිය. ඒ උවදුරු දුරුකරගනු පිණිස ලිච්ඡවීහු රජගහ නුවරට ගොස් ආයාචනාකොට භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසාලාවට වැඩම කරවූහ. මෙසේ වැඩමවාගෙන ආ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ඒ උවදුරු දුරුකරනු පිණිස මෙම සූත්‍රය දේසනා කළහ. මේ එහි කෙටි සඳහනයි. පැරණි ඇදුරෝ මෙහිදී විසල්පුර ගොඩනැගුන අයුරු මුල පටන්ම විස්තර කරති. ඒ විස්තර මෙසේ දතයුතුය. බරණැස් රජුගේ අග මෙහෙසියගේ කුසෙහි දරුගැබක් පිහිටියේය. ඇය එය දැන රජුට දැන්වූවාය. රජ ගැබිනියක වෙනුවෙන් කළයුතු සියළු කටයුතු හා රැකවරණ (ගැබ් පෙරහර) සැලසීය. ඇය මැනවින් ගැබ දරාගනිමින්, ගැබ මේරූ කල වදනාගෙට පිවිසියාය. පින් ඇති තැනැත්තියන්ට දරු උපත සිදුවන්නේ අළුයම් කාලයේදීය. එබඳු තැනැත්තියන් අතර ඇයද වූවාය. අළුයම් වේලෙහි ලාකඩ පටලයක් (වැසුණු) වැනි බඳු වදමලක් මෙන් මස්වැදැල්ලක් ඇය බිහිකළාය. එවිට, ඇය, ‘අනික් බිසෝවරුන් රන් පිළිම බඳු පුත්තු වදති. අග මෙහෙසිය මස් වැදැල්ලක් වැදුවා’ යැයිද රජු ඉදිරියේ අපහාසයට ලක්වන්නේ යැයි ද සිතා, ඒ අපහාසයට බියෙන්, එම මස්වැදැල්ල එක්තරා බඳුනක බහා, වෙනත් බඳුනකින් වසා, රාජකීය සලකුණු තබා, (ගඟෙහි) දැමූවිටම, දේවතාවෝ රැකවරණ සැලසූහ. රන් තහඩුවක, රත්සිරියල්වලින් ‘බරණැස රජුගේ අග මෙහෙසියගේ දරුවන්’ යැයිද එහි ලියා තැබූහ. එම බඳුන දියසුළි ආදී උවදුරු නැතිව ගඟ පහළට පාවී ගියේය.

ප්‍රාචීන මධ්‍යම විභාගය සඳහා නිර්දේශිත කාව්‍ය රසය හා භාෂාව

Highlights:
  1. කාව්‍ය නිරූපණය
  2. දෝෂ නිරූපණය
  3. රස නිරූපණය
  4. ගුණ නිරූපණය
  5. අලංකාර නිරූපණය
  6. රීති නිරූපණය
  7. රසාස්වාදන නිරූපණය
  8. පාලි සංස්කෘත භාෂා නිරූපණය
  9. සිංහල භාෂා නිරූපණය
  10. ශබ්ද නිරූපණය

බුද්ධ ඇදහිල්ල

Highlights:

අපේ බෞද්ධ සංස්කෘතික පරිචයක් වශයෙන් අවුරුදු පතා යන වන්දනා ගමන්වල දී අත්පොතක් වශයෙන් මෙම පොත ගෙන යා හැකිය. මෙහි භාවනා නමින් වෙනම පරිජෙදයක් එයි. එහි සියළුම භාවනාවන් ඒකරාශි කර ඇත. වන්දනාවක දී හෝ ගෙදර සිටිය දී තමන්ට කැමති භාවනාවක් මේ පොත බලාගෙන වුවද කළ හැකිය.

බෞද්ධ ඇදහිල්ල නම් මෙම කෘතිය බෞද්ධ අත් පොතක් වශයෙන් පරිශිලනය කිරීමට සුදුසුය. සිතුවම්ද ඇතුළත් කොට ඇති මෙහි ජන සමාජයේ ඇදහිලි ක්‍රම පිළිබඳවත් බෞද්ධයින් සතු සියලු පුද පූජාවල් පිළිබඳවත් පැහැදිලි කිරයි.

බුදු දහමේ මූලික ඉගැන්වීම්

Highlights:

බෞද්ධයකු වන්නේ කෙසේ දැයි යන්නෙන් ආරම්භ කර පියවරින් පියවර ගැඹුරට යමින් ත්‍රිලක්ෂණය, බෝධි පාක්ෂික ධර්ම, පටිච්ච සමුප්පාදය, කර්මය, පුනර්භවය, ආදී වශයෙන් ගැඹුරු ධර්ම කරුණු ද සරල ව පැහැදිලි ව ඉදිරිපත් කර තිබීම මෙහි සුවිශේෂි ලක්ෂණයකි.

මිනිස් ලොවෙන් ප්‍රෙතලොවට (ප්‍රෙතවස්තු ඇසුරෙන්)

Highlights:
  1. පසේබුදුන්වහන්සේගේ පාත්‍රය බිඳ ප්‍රේතයෙක් වූ රජපුතා
  2. බොරුවට දිවුරා විමාන ප්‍රේතියක් වූ උපාසිකාව
  3. විහිළුවට වස්ත්‍ර සඟවා නග්න වූ ප්‍රේතයා
  4. කුණු ගඳ ගසන මුඛය පණුවන් කන ප්‍රේතයා
  5. සිඟමන් යැදි මහධන සිටුපුත්‍රයා
  6. ප්‍රේතයෙකු වූ මුව වැද්දා
  7. සැටදහසක් යකුළු පහර කන ප්‍රේතයා
  8. දරුවන් ලිහු බැඳ යන මව්පිය ප්‍රේතයෝ
  9. නිරුවත් විමාන ප්‍රේතිය
  10. කසල හිස මත දමා ප්‍රේතියක් වු මත්තා….

සිහනාද සූත්‍රය

Highlights:

දීඝ නිකායෙහි සිලක්ඛන්ධයෙහි අටවැනිව ඇති සූත්‍රය සීහනාද සූත්‍රයයි. එම සූත්‍රයට වස්තු වී ඇත්තේ “කස්සප” නැමැති අචේලකයකු බුදුරදුන් කරා පැමිණ අසන ලද ප්‍රශ්නවලට පිළිතුරු දෙමින් බුදුරදුන් විසින් කරන ලද සංවාදයකි. සමහරු මෙම සූත්‍රයට කස්සප සීහනාද සූත්‍රයයි ද ව්‍යවහාර කරන නමුත්, තථාගතයන් වහන්සේ විසින් අචේලක කස්සප ඉදිරියේ කරන ලද සිංහනාදයට කස්සපගේ නම යෙදීම සුදුසු නොවේ. තථාගතයන් වහන්සේගේ අභීත සිංහනාදය ඉතාමත් විසිතුරු ලෙස දැක්වෙන මෙම සුත්‍රයට උචිත වන්නේ “සිහනාද සූත්‍රය” යන්න මැයි.

කාලාම සූත්‍රය සහ චින්තන නිදහස

Highlights:

පුද්ගලයාගේ චින්තන නිදහස බුදුසමය මගින් පිළිගැනෙන බවට ඇති ප්‍රධානතම ත්‍රිපිටකාගත සාධකය වශයෙන් කාලාම සූත්‍රය  බෙහෙවින් ප්‍රසිද්ධියට පත්ව ඇත. බුදු සමය මගින් චින්තන නිදහස පිළිගැනෙන බවට ශ්‍රාස්ත්‍රීය මට්ටමෙන් තර්ක කර්න වියත් අය මෙන් ම, ඕනෑම කරුණක් ස්වාධීනව සොයා බලා නිවැරදි යයි තමන් සිතන නිගමනයකට එළඹීම බුදු සමය මගින් අනුමත කෙරේය යන පුළුල් අදහස දරණ සාමාන්‍ය අය ද තම තර්ක සහ අදහස් තහවුරු කිරීම සඳහා ගෙන හැර දක්වන ප්‍රධාන සාධකය වන්නේ කාලාම සූත්‍රය ය.

අග්ගඤ්ඤ සූත්‍ර අනුවාදය

Highlights:

අග්ගඤ්ඤ සූත්‍ර දේශනාවෙහි අරමුණ වූයේ කුලභේදය පිළිබඳව පැවැති විවිධ දුර්මත ප්‍රතික්ෂේප කිරීමත්, සියලුම මනුෂ්‍ය‍යන් එකම සම්භවයකින් හටගත්තවුන් බවත්, ඔවුන්ගේ වර්ණය, කථා කරන භාෂාව වෙනස් වුවත්, සියලුම මනුෂ්‍ය‍යන් සමාන බවත් ප්‍රකාශ කිරීමය. මෙහිදී අවුරුදු කෝටි ගණනක් ගතවීමේදී මිනිසා විකාශයට හෙවත් පරිණාමයට පත්වූ බව වාසෙට්ඨ සහ භාරද්වාජ යන සාමනේරවරුන් දෙදෙනාට පැහැදිලි කරන බුදුරදුන් මහපොළොවේ සහ මිනිසාගේ සම්භවය පිළිබඳව දීර්ඝ වශයෙන් විස්තර කරන ලදී.

දස පුණ්‍ය ක්‍රියා විභාගය

Highlights:

01 දානය – පූජා වශයෙන් හෝ අනුග්‍රහ වශයෙන් කරන පරිත්‍යාගය

02 සීලය – පාප ක්‍රියා වලින් වැළකීම, ථතාගතයන් වහන්සේ පැනවූ සික පද රැකීම හා වත් පිළිවෙත් කිරීම

03 භාවනාව – සමථ, විපස්සනා භාවනා වල යෙදීම හා සත් තිස් බෝධි පාක්ෂික ධර්ම දියුණු කර ගැනීම

04 අපචායනය – ගරු කළ යුතු පුද්ගලයන්ට ගරු කිරීම

05 වෙය්‍යාවච්චය – ත්‍රිවිධ රත්නයට, මව්පියන්ට, ගුරුවරයින්ට, මහල්ලන්ට, රෝගීන්ට, ආගන්තුකයින්ට ආදීන්ට වතාවත් කිරීම

06 ප්‍රාප්ති දානය (පින් දීම) – තමන් විසින් කළ පින් අනුන්ට අනුමෝදන් කරවීම

07 පත්තානුමෝදනාව (පින් අනුමෝදන් වීම) – අනුන් අනුමෝදන් කරවන පින් සතුටින් පිළිගැනීම, එනම් අනුන් කළ පුණ්‍යක්‍රියා බලා සතුටු වීම, සිතෙහි පැහැදීම ඇති කර ගැනීම

08 ධම්ම ශ්‍රවණය – තථාගතයන් වහන්සේගේ පිරිසිදු ගාම්භිර ධර්මය ශ්‍රද්ධාවෙන්, ගෞරවයෙන් ශ්‍රවණය කිරීම

09 ධම්ම දේශනාව – ලාභ කීර්ති ප්‍රශංසා ලැබීමේ බලාපොරොත්තු රහිතව, සත්වයන් කෙරෙහි කරුණාවෙන්, ඔවුන් දුකින් මුදවා ගැනීමේ අදහසින් ථතාගතයන් වහන්සේගේ ධර්මය අන්‍යයන්ට දේශනා කිරීම හා කරවීම

10 දිට්ඨිජ්ජු කම්මය – සම්‍යක් දෘෂ්ටිය ඇති කර ගැනීම, ඇති කර ගත් සම්‍යක් දෘෂ්ටිය පිරිසිදු කර ගැනීම

දසපින් කිරියවත් පිළිබඳව අටුවාවන්හි හා ත්‍රිපිටකාගත කරුණු දක්වමින් සම්පාදිත ග්‍රන්ථයකි.

මහා ශ්‍රාවිකාවෝ

Highlights:

ගෞතම සම්මා සම්බුද්ධ ශාසනය පමණක් නොව ඊට පෙර පහල වූ සම්බුද්ධ ශාසන වලත් පසුව අනාගතයේ පහල වන ශාසන වලත් මෙහෙණි සස්න පවතින බව බුද්ධ වංශ දේශනා වලින් පෙනේ. අප ගෞතම බුදුරජාණන් වහන්සේ විසින් ඛේමා – උප්පලවන්නා දෙනම අග්‍ර ශ්‍රාවිකා ලෙස පත් කර වදාළ අයුරින් තමන් වහන්සේලා ගේ සස්නේ මෙහෙණින් වහන්සේලාට නායකත්වය දීම පිණිස සෑම සම්මාසම්බුදු රජාණන් වහන්සේ නමක්ම අග්‍ර ශ්‍රාවිකාවන් වහන්සේ ලා නම් කර වදාළ අප ඒ පුරාණ අග්‍ර ශ්‍රාවිකාවන් වහන්සේලා ගැන දැන ගනිමු.

කරණීය මෙත්ත සූත්‍රය

Highlights:

1. කරණීය මත්ථකුසලෙන

යං තං සන්තං පදං අභිසමෙච්ච

සක්කෝ උජූ ච සූජූ ච

සුවචෝ චස්ස මුදු අනතිමානී

අදහස

ශාන්ත වූ නිවන ලබා ගෙන නිවනට පැමිණ දුක් කෙළවර කරනු කැමති සත්පුරුෂයා විසින් ඒ සඳහා කළ යුත්ත කියමි. ඔතෑනි නොවන අලස නොවන ශීලාදි ගුණධර්ම පිරීමට සමතකු විය යුතුය.

නොදත් දෙය දන්නා සේ නො කරන දෙය කරන සේ කරන වරද නො කරන සේ පෙනී සිටින කපටියකු නොවී අවංක පුද්ගලයකු විය යුතු ය. හොඳට ම අවංක පුද්ගලයකු විය යුතු ය. ධර්මය විනය පිළිගන්නා වූ ගුරුන්ගේ අවවාද මුදුනින් පිළිගන්නා කෙනකු විය යුතු ය. ධර්මයට විනයට ගුරුන්ගේ අවවාදයට පටහැණිව කථා කරන නොයෙක් ප්‍ර‍ශ්න ඉදිරිපත් කරන දිරූ දරකඩක් බඳු නොවී මෘදු පුද්ගලයකු විය යුතු ය. ජාති ගෝත්‍රාදිය හිස මුදුනට ගත් තද මානය ඇතියකු නොවී නිහතමානී පුද්ගලයකු විය යුතු ය.

සිගාලෝවාද සූත්‍රය

Highlights:

බුදු රජාණන් වහන්සේ රජගහ නුවර වේළුවනාරාමයේ වැඩ සිටින කල්හි, එක උදෑසනක පිඩු සිඟා වඩින කල, සිඟාලක නම් වූ එක ගෘහපතියෙක් තෙත් වූ හිසකෙස් ඇතිව, තෙත වස්ත්‍රයන් පිටින් දිශා හයකට වැඳ නමස්කාර කරන ආකාරය දුටහ.
එකල්හි බුදුන් වහන්සේ ඔහුගෙන් “කවර හේතුවක් නිසා මෙසේ සදිශාවන්ට නමස්කාර කරත් දැ” යි විමසූහ.
එවිට සිඟාලක ගෘහපතියා “ස්වාමිනී මගේ පියා මියයන විට ‘දරුවා සදිශාවන්ට නමස්කාර කරන්න’ යි උපදෙස් දුන්නේය. එනිසා මෙසේ දිශාවන්ට නමස්කාර කරමි” යි පිළිතුරු දුනි.
එවිට බුදුන් වහන්සේ “ගෘහපති පුත්‍රය, බුදු දහමේ සදිශාවන්ට නමස්කාර කරන්නේ මීට වඩා වෙනස් ආකාරයක ටැ” යි වදාළහ.

පිරුවානා පොත් වහන්සේ

Highlights:

පිරුවානා පොත් වහන්සේ

මුල් බුදු දහම

Highlights:

මුල් බුදු සමය අළලා කරන ලද මෙම කුඩා ග්‍රන්ථය එම ධර්මය ගැන දැනීමක් ලබා ගැනීමට රුචියක් දක්වන සාමාන්‍ය මහජනයා සදහා අදහස් මෙහි අන්තර්ගත වෙයි.මුල් බුදු සමය පිළිබදව විමසිල්ලක් නොකර බෞද්ධ දර්ශනයට යාමට තරමක් අසීරු බව ග්‍රන්ථයෙන් හෙලිදරව් කරයි.බුදු දහමෙහි විශිෂ්ඨතවයත්,දුරවබෝධය ලැබීමටත් මෙය මහත් සේ උපකාරී වේ.

විසුද්ධි මාර්ගය

Highlights:

සත්වයන්ගේ විසුද්ධිය සඳහා ඇති
එකම මාර්ගය සතර සතිපට්ඨානය යි.
ආර්ය අෂ්ටාංගික මාර්ගය ද
එයට ම සම්බන්ධ වෙයි.
සතිපට්ඨානයෙන් පසක් කර ගන්නා
පඤ්ඤා, සීල,සමාධි හා
විමුක්ති නිවන් මගේ සන්ධිස්ථානයෝ ය.
එම නිවන්මග විමුත්තිමග්ග කියාද
විසුද්ධිමග්ග කියාද හැඳින්විය හැකිය.
ඒ අනුව නිවන් මග හෙලි කරන ග්‍රන්ථය
විසුද්ධිමග්ගයයි.

බුත්සරණ

Highlights:

ජාතක කථා විපස්සනාදී ඤාණ,ලෝක පිළිබද විමසීම් පුද්ගල දමනය,දෙතිස් මහා පුරුෂ ලක්ෂණ ආදී බුදුරජාණන් වහන්සේගේ උත්තම චරිතය පිළිබද විශිෂ්ට වර්ණනාවකි “බුත්සරණ”…

මහාවංශය සිංහල

Highlights:

විජය රජුගේ පටන් 1948 නිදහස දිනාගැනීම දක්වා කාල පරාසය ඇතුලත් වේ. මහානාම මාහිමියන් විසින් ලියන්නට පටන්ගත් මහාවංශය පඬිවරුන් ගණනාවකගේ දායකත්වයෙන් මේ දක්වා නිර්මාණය වී ඇත. පොතේ අවසානයට එකතු කර ඇති අකාරාදී ග්‍රන්ථපද විවරණය පොතේ වටිනාකම වර්ධනය කරයි..

පූජාවලිය

Highlights:

බුදුරජාණන් වහන්සේගේ ගුණ සාගරයෙන් බිඳක් පාඨක පහන් සංවේගය දනවන අයුරින් ඉදිරිපත් කරන මේ සම්භාව්‍ය කෘතිය පුරාණයේ පටන් බෞද්ධයින්ගේ ආදර ගෞරවයට පාත්‍ර වුවකි. සෑම බෞද්ධයකු විසින්ම කියවිය යුත්තකි…

මිලින්ද ප්‍රශ්නය

Highlights:

මිලින්ද ප්‍රශ්නය -සාහිත්‍ය හා දර්ශන දෘෂ්ටි කොණයෙන් ථෙරවාදී බෞද්ධ ධර්මයට විශාල ගෞරවයක් ලබා දෙයි.

මිලින්ද නම් රජ කෙනෙකුන් විසින් නගන ලද උභතොකොටික වූ ප්‍රශ්නයන්ට නාගසේන නම් රහත්තෙරකෙනෙකුන් වහන්සේ විසින් දෙන ලද ධර්මානූකූල පිළිතුරු සංග්‍රහ කොට කරණ ලද පාළි ග්‍රන්ථය මිලින්ද පඤ්හ ය යි ප්‍රසිද්ධ ය.

මේ ග්‍රන්ථයට හිමි වන්නේ පාළිසාහිත්‍යයෙහි ඉතා ශ්‍රෙෂ්ඨස්ථානයකි.

සඟමිත් තෙරණිය දෙසු බණ කතා

Highlights:

සඟමිත් තෙරණිය දෙසු බණ කතා

Scroll To Top
Close
Home
Filters
0 Wishlist
0 Cart
Close

My Cart

Shopping cart is empty!

Continue Shopping