සමානාර්ථ පද
සමානාර්ථ පද වන්නේ, සමාන අර්ථ සහිත පදය. සිංහල භාෂාව සමානාර්ථ රැසකින් පෝෂිත ය. පාලි-සංස්කෘත භාෂා බලපෑම මෙන් ම ප්රදේශීය ජන ව්යවහාර සහ දෙමළ බසෙහි බලපෑම අනෙක් කරුණ ය. එබැවින් යම් වචනයක් භාවිතයට ගන්නා විට සමානාර්ථ පද පිළිබඳව හරි අවබෝධයක් උවමනා වේ. මේ කුඩා පොත ඒ සඳහා අත්වැලකි.
ALIDOLE – අලිඩෝලේ
අලි – මිනිස් ගැටුමට
මුතුන් මිත්තන් සතු
අත්දැකීම් ඔස්සේ
සැබෑ උත්තරයක් සොයන
යොවුන් දරුවන් දොළොස් දෙනෙකුගේ
පරිසර ගවේෂණය….
මිහිතලයේ දැවැන්තයා අසරණයකු බවට පත්කර ඇත.අලියා අසරණයකු නොවේ. එහෙත්, අලි – මිනිස් ගැටුම අලියාට ඛේදජනක ඉරණමක් උදාකර දී තිබේ.
නඟුලේ වගතුග
සිංහල නගඟුල, අතීත ශ්රී ලාංකික වී ගොවියාගේ අපුර්වතම තාක්ෂණික මෙවලමක් වෙයි. පුරන් වු පොළෝ පස සාරවත් කරගැනීමට භාවිතා කළ හැකි සරල, එමෙන් ම පිරිපුන් තාක්ෂණයෙන් අනුන මෙවලම නඟුල යි. වැවේ හදවත සොරොව්ව නම්; කෙතේ හදවත නඟුල යැයි නො බිය ව කිව හැකි යි. එහෙත්, අද දවසේ නඟුලේ ශ්රී විභූතිය අප කෙත්බිම්වලින් ගිලිහී යමින් තිබෙයි.
කමතේ වගතුග ( උරුමය 04 )
කමත, ශ්රි ලාංකික වී ගොවියා කාටු – බොල් – රොඩු
පොළා සරු බිජු ඇට හෙවත් බුද්ධබෝග ටික
රැස්කරගත් භූමිය යි. මේ නිසා ම අතිමහත්
ගෞරවයක්, භක්තියක් මුසු උප සංස්කෘතික
කෝෂ්ඨාගාරයක් බවට කමත පත් වී තිබෙයි. කමතේ .
බස් වහර සේ ම ඇවතුම් පැවතුම් සියල්ල ද ඊට ම
ආවේණික වෙයි. එහෙත්, අද දවස වන විට මෙම උප
සංස්කෘතික රටා සමුදාය ගිලිහී යමින් තිබෙයි. අදින්
අඩසියවසකට පෙරාතුව පැවති උප සංස්කෘතික
ලක්ෂණයන්ගේ මුලික හැඩතල මෙයින් විස්තර කෙරේ.
තේරවිලි
තේරවිලි
වී බිස්ස ( ජනශ්රැති පර්යේෂණය )
‘වී බිස්ස’ අපේ ඇත්තන්ගේ වී ගබඩා වංසකතාව ය. යල මහ දෙකන්නයේ නෙළාගත් වී අස්වනු එහි බහාලූයේ; මතු රැකගනු පිණිස ය. ගොවිගෙදර දොරකඩ බිහි බැඳීම හෙළ කෘෂික ඌරුවකි. සිරිත් සම්මත පිළිවෙත් අනුව තනන; රකින වී බිස්සට අනන්ය වාස්තු සම්ප්රදායක් ද ඇත. බහාලන වියැට ගෙඩියත්, එයින් සුපෝෂිත ජනදිවියත් විදුහුරු ය. භාවිතය සරල හෙයින් වී බිස්ස පරපුරින් පරපුර ලත් මහරු දායාදයකි..
ද මේ කෘතිය වූ කලි හෙළ වී ගොවියාගේ බිස්සෙහි උරුමය මේ යැයි පළමුවරට පහදා දුන් ජනශ්රැති පර්යේෂණයයි.
ප්රස්තාව පිරුළු හා ආප්තෝපදේශ
ප්රස්තාව පිරුළු කතන්දර රසවත් ය. එම රසැති පිරුළු කතන්දර ඇසිම, රසවිදීම හා කියවිම මගින් ලැබෙන ජීවිතාවබෝධය ඉහළ ය. එමෙන්ම අවස්ථාවෝචිත ලෙස ප්රස්තාව පිරුළු භාවිත කිරීමේ හුරුකම ද මේ මගින් ඇති වේ.
ආප්තෝපදේශ යනු උපදේශාත්මක කියමනකි.ඒවාද පිරුළු මෙන් ඉතා රසවත් ය. එහි ගැබ් වී තිබෙන ජීව ගුණය ඉතා ඉහළ ය.අනෙක් අතට ආප්තෝපදේශ මගින් ඉතා සැකවින් ගැඹුරු ජීවන දර්ශනයක් එකවර අවබෝධ කරවයි.
උරුමය 2 – වැවේ වගතුග
වැව ශ්රී ලාංකික වාරි සංස්කෘතියේ හදවත යි. එම හදවතේ ස්පන්දනය අනුව වාපී සංස්කෘතියේ නාඩි වැටෙයි. එහෙත්, අද දවසේ ජීවත්වන අපේ දූ දරුවන්ට ඒ පිළිබඳ ඇති අවබෝධය අඩුයි.
“වැවේ වගතුග” මගින් එම අතීත උරුමයේ හෘද ස්පන්දනය කෙසේ ක්රියා කළේ දැයි වටහා දීමට වෑයම් කළෙමු. මෙහි සඳහන් වන්නේ අදින් අඩසියවසකට පමණ පෙරාතුව රජරට හා හත් කෝරලයේ වාපී සංස්කෘතියේ මූලික තොරතුරු ය.