තලගලේ සිටුවරයා
කතාව ආරම්භ වන්නේ මහ බමුණු ගමට සමීපව පිහිටා තිබෙන සල්පිලක තොරතුරු සමඟයි. ගමේ එඩිතර හා මිතුරන් අතර ජනප්රිය තරුණයකු වූ කව්රාල නැත්නම් අපර නාමයෙන් හඳුන්වන ජුණ්ඩා සල්පිලේ කටයුතු සාර්ථකව මෙහෙයවූ අතර එය ගැමියන්ගේ අගය කිරීමට ද හේතු විය. ගමේ කවුරැත් මෙසේ ජුණ්ඩා නමින් හඳුන්වන තරුණයාට යම් යම් අභියෝගවලට මුහුණ දෙන්නට සිදු වූ ආකාරය අප ලේඛකයා ඉදිරිපත් කර ඇත්තේ ඔහුගේ කායික හා මානසික ගති ලක්ෂණ ද සලකුණු කරමිනි.
ගමේ ප්රබල පවුලක බඩපිස්සා වූ ජුණ්ඩාගේ පියා වෙදරාළ කෙනෙකි. ඔහුගේ මව මේනුපාච්චිය. අධ්යාපනය කෙරෙහි උනන්දුවක් නොදැක්වූ ඔහු කුඹුරැ ගොවිතැන් කරන ලද්දේ තමන්ගේ මිතුරන් ද එක්කර ගනිමිනි. එක් අතකින් ජීවිතයේ භාරදූර බව නොසිතා සෙල්ලක්කාර ජීවිතයකට ඇබ්බැහි වූ ඔහු ඇතුළු යහළුවන් ජල ස්නානය සඳහා ගමේ ජලාශය ආශ්රිත අඹගහමුල මංකඩ තෝරාගෙන ඇති අතර දිය නෑමට එන කාන්තාවන් සමඟ උසුළු විසුළු කිරීමට පමණක් නොව දිය යටින් ගොස් කාන්තාවන්ගේ ශරීර ස්පර්ශයට ද යොමුවන බව පෙනේ.
මහබමුණු ගමේ කාගෙත් සිත් දිනාගෙන ජීවත් වුවද ජුණ්ඩා තරැණ හා විවාහක කාන්තාවක් සමඟ ද විවිධාකාරයේ සම්බන්ධතා පවත්වාගෙන ගිය අතර ඒ නිසා ඔහුගේ ජීවිතයට ද අවදානම් අවස්ථා ඇති නොවූවා නොවේ. පළමුව ගමේ කඩයට එන කපුරැහාමි නම් මැදිවියේ පසුවන පුද්ගලයාගේ තරුණ බිරිඳ සමඟ කුළුපගතාවක් ඇති කරගනී. කෙසේ හෝ කිරිමැණිකා (කපුරැහාමිගේ බිරිඳ) තම වසඟයට ගැනීමට ජුණ්ඩා සමත් වේ. මෙහිදී හේරත් ඊට පසුබිම් වූ තත්ත්වයක් ක්රමානුකූලව විවරණය කිරීමට වෙර දරා ඇතැයි කිව යුතුයි. එදා අද මෙන් නොව ගමේ කඩය බොහෝ දෙනාගේ කතාබහට පාදක වන එක්තරා අන්දමක සන්නිවේදන මධ්යස්ථානයකි. ජුණ්ඩා ද මෙසේ කඩයට පැමිණ ගමේ ඕපදූප කීමත්, වරෙක දාං ඇදීමට හෝ කාඩ් සෙල්ලමට සහභාගී වීමත් දැකිය හැකිය.